Το Άγιον Όρος στον 15ο και 16ο αιώνα (Νοέμβριος 2011), εξετάζει την περίοδο κατά την οποία ο Άθως και ο εκτός χερσονήσου ζωτικός του χώρος περνούν σταδιακά από τη βυζαντινή στην οθωμανική επικράτεια, με συνακόλουθα μια πολυεπίπεδη κρίση, ανατροπές και προσαρμογές (15ος αι.). Την περίοδο αυτή ταχύτατα διαδέχεται, ήδη από τις αρχές του 16^ου αιώνα, μια περίοδος θαυμαστής αναγέννησης και ακμής. Το συνέδριο δίδει απαντήσεις σε καίρια προβλήματα, όπως π.χ. η έκταση και τα χαρακτηριστικά της κρίσης του 15ου αι., οι μηχανισμοί προσαρμογής στην οθωμανική πολιτειακή πραγματικότητα, οι συνέχειες και ασυνέχειες των θεσμών (διοικητικών, οικονομικών) και οι παράγοντες, η έκταση και οι πτυχές της ανάκαμψης του 16^ου αιώνα.

• 
• 
•  

«Το Άγιον Όρος στο 15ο και 16ο αιώνα» προσεγγίστηκε τόσο μέσω των 35 ανακοινώσεων του Συνεδρίου, όσο και των ειδικών μελετών που συντάχθηκαν και καταχωρήθηκαν στον δίγλωσσο Κατάλογο της ομότιτλης Έκθεσης, που οργανώθηκε και παρουσιάστηκε στον Εκθεσιακό χώρο της Αγιορειτικής Εστίας.

Οι μεγάλες αλλαγές που πραγματοποιούνται στον 15ο αιώνα μετά την κατάκτηση των εδαφών της Μακεδονίας και τη κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η δραστική μείωση των πόρων, από τις δεσμεύσεις των μετοχίων και τη φορολογία, οι λεηλασίες, οι πειρατικές επιδρομές και οι σεισμοί, οδηγούν το Άγιον Όρος  σε μια από τις χειρότερες στιγμές της μακραίωνης ιστορίας του. 
Επιβιώνει πάντως, είτε προσαρμοζόμενο στα νέα δεδομένα με αλλαγές στο εσωτερικό της λειτουργίας είτε και κυρίως γιατί διατηρεί σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο την πνευματική του υπόσταση και την διατήρηση και διάσωση της Μοναστικής Παράδοσης και κληρονομιάς, για να φτάσει στον 16ο αιώνα, όπου η κατάσταση σταθεροποιείται και το Άγιον Όρος γίνεται επίκεντρο του ενδιαφέροντος και της προστασίας των Πατριαρχών και Ιεραρχών, των ηγεμόνων της Μολδαβίας και της ορθόδοξης Ρωσίας για να εισέλθει σε μια νέα περίοδο αναγέννησης πνευματικής, αλλά και των γραμμάτων, των τεχνών, της ανοικοδόμησης.

Η Κριτική Σχολή με τον Θεοφάνη και τον Τζώρτζη αφήνει στο Όρος λαμπρά δείγματα έργων στα Καθολικά και τις Τράπεζες, συντηρούνται και αποκαθίστανται μνημειακά συγκροτήματα ανεγείρεται  το νεότερο Μοναστήρι, η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα.
Βιβλιογράφοι, ζωγράφοι, τεχνίτες, λόγιοι, άγιοι και αφανείς Μοναχοί συγκροτούν μια περίοδο από τις σημαντικότερες του Αγίου Όρους.

 

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•  

Η επίσημη έναρξη πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου στις 13:30, όπου εκτός των χαιρετισμών παρουσιάστηκαν και δύο γενικές εισηγήσεις αυτές του Κωστή Σμυρλή με θέμα « Το Άγιον Όρος μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τον 15ο αιώνα» και του Κρίτωνος Χρυσοχοΐδη με θέμα «Το Άγιον Όρος στο 16ο αιώνα».

Την ίδια ημέρα στις 12:00 εγκαινιάστηκε η αντίστοιχη Έκθεση στους χώρους της Αγιορειτικής Εστίας. Ο Επιμελητής της Έκθεσης,  Αρχιτέκτων του ΚΕΔΑΚ Φαίδων Χατζηαντωνίου ανέδειξε στην Έκθεση αυτή τα κεντρικά θέματα, τους πρωταγωνιστές, τα γεγονότα, που χαρακτηρίζουν τους δύο αυτούς αιώνες.

Όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο του ΣΤ’ Συνεδρίου επανεκδόθηκε φωτοαναστατικά, ένα πολύτιμο για τους Αγιορειτικούς θεσμούς βιβλίο, αυτό του Δημητρίου Πετρακάκου με τίτλο «Νέαι Πηγαί των θεσμών του Αγίου Όρους» έκδοση του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Αλεξάνδρεια 1915, με ένα ενδιαφέροντα πρόλογο του ομότιμου καθ. του Α.Π.Θ. Χαράλαμπου Παπαστάθη.

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών – Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών.

______________________________________________________________________________________________________________________

Χρόνος: 25-27 Νοεμβρίου 2011

 

Χώρος: Αίθουσα Συνεδρίων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης 

 

Πρόγραμμα Συνεδρίου: πατήστε εδώ

 

Περιλήψεις εισηγήσεων: πατήστε εδώ

 

Επιστημονική Επιτροπή Συνεδρίου

Πρόεδρος

Κρίτων Χρυσοχοΐδης, Διευθυντής Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Μέλη

Συμεών Πασχαλίδης, Αν. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ

Φωκίων Κοτζαγιώργης, Επ. Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ 

Παναγιώτης Σωτηρούδης, Καθηγητής Φιλολογίας ΑΠΘ

Αθανάσιος Σέμογλου, Αν. Καθηγητής Ιστορίας & Αρχαιολογίας Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ 

Πλούταρχος Θεοχαρίδης, Αρχιτέκτονα ΥΠ.ΠΟ.Τ. 

Iωακείμ Παπάγγελος, Δρ. Αρχαιολόγος,

 

Οργάνωση: Δημήτριος Σαλπιστής, Ειδικός Σύμβουλος Αγιορειτικής Εστίας

Επιμέλεια: Αναστάσιος Ντούρος, Προϊστάμενος Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών

Γραμματεία: Μαρία Γιαννέλου, Νεκτάριος Αντωνίου, Ευάγγελος Τσικούρας

Τεχνική υποστήριξη: Κώστας Ταχτσίδης

 

Παράλληλες εκδηλώσεις

ΕΚΘΕΣΗ

Το Άγιον Όρος στον 15ο και 16ο αιώνα

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Νέαι Πηγαί των θεσμών του Αγίου Όρους (φωτοαναστατική έκδοση)

Το Άγιον Όρος στον 15ο και 16ο αιώνα (Κατάλογος της ομώνυμης έκθεσης)

Το Άγιον Όρος στον 15ο και 16ο αιώνα (Πρακτικά του ΣΤ' Επιστημονικού Συνεδρίου)

 

 

Τα ετήσια Επιστημονικά Συνέδρια της Αγιορειτικής Εστίας και οι παράλληλες εκδηλώσεις (εκθέσεις και εκδόσεις), από το 2011 και έως το 2015, εντάχθηκαν και χρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «ΕΣΠΑ 2007-2013» υπό τον γενικό τίτλο «Η μεγάλη Πνευματική και Πολιτιστική Παρακαταθήκη του Αγίου Όρους».